Workshop Process Mining
Workshop der Klassen 11c/11d mit Professor Bernhard Zeller, TH Deggendorf

Was passiert mit einem Schokokuss wenn man ihn einem Vakuum aussetzt?
Durchführung:
• Schritt 1: ein Loch in den Deckel des Marmeladenglas schneiden ( Schutz, damit der Staubsauger bei zu starkem saugen nicht den ganzen Schokokuss einsaugt)
• Schritt 2: Luftballon oben und unten etwas abschneiden und über das Marmeladenglas stülpen
• Schritt 3: Staubsauger Rohr in das andere Loch des Luftballons stecken und überprüfen ob das System dicht ist
• Schritt 4: Staubsauger anschalten, die Saugstärke nach und nach erhöhen und beobachten
Beobachtung:
Der Schokokuss dehnt sich sobald die Luft durch den Staubsauger herausgezogen wird aus und zieht sich, sobald die Luft wieder zurückströmt, zusammen.
Erklärung:
Durch das Saugen des Staubsaugers wird die Luft aus dem Glas entfernt und ein Vaakum entsteht. Die im Schokokuss eingeschlossene Luft kann sich dadurch weiter ausdehnen, da mehr Platz vorhanden ist. Es scheint alswürde sich der Schaum vermehren.
Lässt man die Luft wieder zurück in das Glas drückt diese den Schokokuss wieder zusammen und er schrumpft wieder auf seine ursprüngliche Größe. (Foto:Arslan, Text: Roidl)

Das Ei in der Flasche
1) Gieße das heiße Wasser in die leere Flasche
2) Schütte es nach kurzer Zeit anschließend in ein anderes Gefäß
3) Setze das Ei schnellstmöglich auf die Flasche
Beobachtung (Teil 1):
Nach kurzer Zeit wird das Ei komplett in die Flasche hinein gezogen.
Erklärung (Teil 1):
Das heiße Wasser erhitzt die Luft in der Flasche. Da sich warme Luft mehr ausdehnt, entweicht diese aus der Flasche. Beim Abkühlen der Flasche würde sich die Luft wieder zusammenziehen, weil das Ei den Flaschenzugang aber verschließt ,ist dies nicht so leicht möglich, wodurch ein Unterdruck entsteht. Der äußere Luftdruck drückt nun das Ei in die Flasche.

Beobachtung (Teil 2):
Nachdem das heiße Wasser über die Flasche gekippt wurde, wurde das Ei hinaus gedrückt
Erklärung (Teil 2):
Die Luft in der Flasche erwärmt sich durch das heiße Wasser und dehnt sich aus, wodurch das Ei
aus der Flasche heraus gedrückt wird. (Text, Skizze: Gegenfurtner, Foto: Arslan)
Am Freitag fand der Nikolaus seinen Weg ans Roko: Gemeinsam mit dem Engerl und dem Krampus besuchte er die 5. Klassen und las aus seinem goldenen Buch vor. Dabei gab es viel Lob, ein paar mahnende Worte – und natürlich kleine Leckereien.

Wir freuen uns sehr, dass zehn Teilnehmerinnen und Teilnehmer die DELF-Prüfung im Sommer 2025 erfolgreich bestanden haben. Im neuen Schuljahr konnten nun die offiziellen Zertifikate überreicht werden – herzlichen Glückwunsch an alle!
Das DELF („Diplôme d’Études en Langue Française“) ist ein international anerkanntes Sprachzertifikat, das vom französischen Bildungsministerium vergeben wird. Es bescheinigt praktische Französischkenntnisse auf verschiedenen Niveaustufen und ist weltweit gefragt.
Die nächste Prüfungsrunde findet im Frühling/Sommer 2026 statt. Interessierte Schülerinnen und Schüler können sich ab sofort bei ihren Französischlehrkräften melden.



Kugelfische
Nachdem Backpulver und Essig in den Luftballon gefüllt wurden und der Luftballon mit einem Knoten verschlossen wurde, muss jetzt nur noch Kraft auf den Ballon wirken. Der Ballon wird kugelrund und prall.
Backpulver enthält Natriumhydrogencarbonat und Essig enthält Essigsäure. Wenn beide Stoffe aufeinandertreffen, entsteht Natriumacetat, Wasser und Kohlenstoffdioxid.
Das CO2 sorgt für das typische Schäumen und Aufblähen. Auch der Luftballon bläht sich auf. (Text: Käspeitzer, Foto: Arslan)


Luftballon-Hubschrauber
Man braucht…
• Flaschendeckel (am besten von einer Sprayflasche, weil diese länger sind)
• 3 Strohhalme
• Papier
• Luftballons (am besten dünne/leichte)
• Schere
• Kleber (am besten Heißkleber)
Vorbereitung:
• schneide drei Propeller mit den Maßen 10cm • 13cm • 4cm aus
• klebe die, auf die länge angepassten, Strohhalme auf die ausgeschnittenen Propeller
• schneide drei Löcher, in der größe von den Strohhalmen, in den Flaschendeckel
• stecke die Strohhalme in die Löcher; falls es nicht genau passt und noch Luft neben einem Strohhalm rauskommen
würde, klebe die Lücke mit z.B. einer Heißklebepistole zu
• Achte darauf, dass die Strohhalmöffnungen in die selbe Richtung gerichtet sind!
Durchführung:
• blase ein Luftballon auf und stülpe ihn über die Öffnung des Flaschendeckels (halte den Luftballon so, dass
möglichst keine Luft entweicht)
• lasse den Ballon los und beobachte was passiert
Beobachtung:
Sobald man den Luftballon auslässt, fängt der gesamte „Helikopter“ an zu fliegen.
Erklärung:
Im Luftballon entsteht Druck, weshalb die Luft über den Deckel durch die Strohhalme entweicht. Aufgrund der Ausrichtung der Strohname, wird das Konstrukt, mithilfe der entweichenden Luft, beschleunigt und hebt schließlich wie ein Helikopter ab. (Text: Balint, Foto: Arslan)


Hüpfende Seifenblasen
Durchführung:
Wasser, Spühlmittel und Zucker zusammenmischen und in die Seifenblasendose geben. Nun nur noch warten bis sich der Zucker vollständig aufgelöst hat.
Beobachtung:
Die Seifen prallen von Textilien ab, anstatt sofort zu zerplatzen.
Begründung:
Durch den Zucker halten die Wassermoleküle besser zusammen und die Seifenlauge wird zähflüssiger. So sind die Seifenblasen viel stabiler. (Text: Aichinger, Foto: Arslan)
Die Volleyball-Kurse unserer 12. Klassen (Rogler, Seeck) waren am Dienstagabend zu Gast beim TSV Deggendorf und sahen ein spannendes Match gegen die Bayern-Auswahl, das erst im fünften Satz die Entscheidung zugunsten des TSV brachte (3:2 (26:24,23:25,25:16,21:25,15:10)).



„Alles ist Physik“ geht in eine neue Runde. Erwartet nun jede Woche zwei neue Versuche, die ihr zu großen Teilen auch zu Hause nachmachen könnt.

Die Rauchring-Kanone
Vorbereitung:
Schneide den Boden und den Deckel aus der Dose. Schneide dann ein Loch in ein Stück Pappe und klebe es in den Bodem der Dose. Spanne dann einen Luftballon auf die andere Seite der Dose, sodass er wie eine Menbran fest gespannt ist.
Versuch:
Bei diesem Versuch muss als erstes etwas Rauch in die Dose geleitet werden (z.B. durch Räucherstäbchen). Danach wird leicht auf die Ballonmembran gedrückt, woraufhin aus dem vorderem Loch ein Rauchring tritt, der sich langsam fortbewegt.
Erklärung:
Durch das Drücken auf die Mebran wird eine kurze Luftstoßwelle erzeugt. Diese Luft reibt an den Kanten des Lochs, wodurch sich die Strömung einrollt. Dadurch entsteht ein Rauchring, auch Toruswirbel genannt. Dieser Ring bleibt stabil, da sich die Luft innerhalb des Rings dreht und den Ring dadurch zusammenhält. (Text: Peczynski, Foto: Arslan)

Der Flaschenzug
Vorbereitung:
Man braucht ein Holzbrett und bohrt in jedes Eck jeweils ein Loch rein. Anschließend fädelt man vier Seile durch und bindet sie sicher fest. Zuletzt wird das Konstrukt an einen Seilzug angebracht.

Je mehr Rollen man hat, desto leichter fällt es einem sich selber oder jemand anderen hochzuziehen.
Erklärung:
Aufgrund der Kräfteteilung bei den losen Rollen im Seilzug, halbiert sich das Gewicht, dass gezogen werden muss. Somit verdoppelt sich jedoch aber die Strecke die gezogen wird, für die selbe Höhe über dem Boden, im Vergleich zu nur einer Rolle. In diesem Beispiel sind es 3 lose Rollen und 4 feste. Mit dieser Anordnung halbiert sich also das Gewicht dreimal. Dass heißt, es muss nur ein achtel des Gewichtes gezogen werden. (Foto/Text: Arslan)
Test 1
Test 2
Test 3
Test 4
Test 5
Test 5.5
Lorem ipsum dolor sit amet, consetetur sadipscing elitr, sed diam nonumy eirmod tempor invidunt ut labore et dolore magna aliquyam erat, sed diam voluptua. At vero eos et accusam et justo duo dolores et ea rebum. Stet clita kasd gubergren, no sea takimata sanctus est Lorem ipsum dolor sit amet. Lorem ipsum dolor sit amet, consetetur sadipscing elitr, sed diam nonumy eirmod tempor invidunt ut labore et dolore magna aliquyam erat, sed diam voluptua. At vero eos et accusam et justo duo dolores et ea rebum. Stet clita kasd gubergren, no sea takimata sanctus est Lorem ipsum dolor sit amet.
Lorem ipsum dolor sit amet, consetetur sadipscing elitr, sed diam nonumy eirmod tempor invidunt ut labore et dolore magna aliquyam erat, sed diam voluptua. At vero eos et accusam et justo duo dolores et ea rebum. Stet clita kasd gubergren, no sea takimata sanctus est Lorem ipsum dolor sit amet. Lorem ipsum dolor sit amet, consetetur sadipscing elitr, sed diam nonumy eirmod tempor invidunt ut labore et dolore magna aliquyam erat, sed diam voluptua. At vero eos et accusam et justo duo dolores et ea rebum. Stet clita kasd gubergren, no sea takimata sanctus est Lorem ipsum dolor sit amet.
Lorem ipsum dolor sit amet, consetetur sadipscing elitr, sed diam nonumy eirmod tempor invidunt ut labore et dolore magna aliquyam erat, sed diam voluptua. At vero eos et accusam et justo duo dolores et ea rebum. Stet clita kasd gubergren, no sea takimata sanctus est Lorem ipsum dolor sit amet. Lorem ipsum dolor sit amet, consetetur sadipscing elitr, sed diam nonumy eirmod tempor invidunt ut labore et dolore magna aliquyam erat, sed diam voluptua. At vero eos et accusam et justo duo dolores et ea rebum. Stet clita kasd gubergren, no sea takimata sanctus est Lorem ipsum dolor sit amet.
Lorem ipsum dolor sit amet, consetetur sadipscing elitr, sed diam nonumy eirmod tempor invidunt ut labore et dolore magna aliquyam erat, sed diam voluptua. At vero eos et accusam et justo duo dolores et ea rebum. Stet clita kasd gubergren, no sea takimata sanctus est Lorem ipsum dolor sit amet. Lorem ipsum dolor sit amet, consetetur sadipscing elitr, sed diam nonumy eirmod tempor invidunt ut labore et dolore magna aliquyam erat, sed diam voluptua. At vero eos et accusam et justo duo dolores et ea rebum. Stet clita kasd gubergren, no sea takimata sanctus est Lorem ipsum dolor sit amet.
Lorem ipsum dolor sit amet, consetetur sadipscing elitr, sed diam nonumy eirmod tempor invidunt ut labore et dolore magna aliquyam erat, sed diam voluptua. At vero eos et accusam et justo duo dolores et ea rebum. Stet clita kasd gubergren, no sea takimata sanctus est Lorem ipsum dolor sit amet. Lorem ipsum dolor sit amet, consetetur sadipscing elitr, sed diam nonumy eirmod tempor invidunt ut labore et dolore magna aliquyam erat, sed diam voluptua. At vero eos et accusam et justo duo dolores et ea rebum. Stet clita kasd gubergren, no sea takimata sanctus est Lorem ipsum dolor sit amet.
Lorem ipsum dolor sit amet, consetetur sadipscing elitr, sed diam nonumy eirmod tempor invidunt ut labore et dolore magna aliquyam erat, sed diam voluptua. At vero eos et accusam et justo duo dolores et ea rebum. Stet clita kasd gubergren, no sea takimata sanctus est Lorem ipsum dolor sit amet. Lorem ipsum dolor sit amet, consetetur sadipscing elitr, sed diam nonumy eirmod tempor invidunt ut labore et dolore magna aliquyam erat, sed diam voluptua. At vero eos et accusam et justo duo dolores et ea rebum. Stet clita kasd gubergren, no sea takimata sanctus est Lorem ipsum dolor sit amet.
Lorem ipsum dolor sit amet, consetetur sadipscing elitr, sed diam nonumy eirmod tempor invidunt ut labore et dolore magna aliquyam erat, sed diam voluptua. At vero eos et accusam et justo duo dolores et ea rebum. Stet clita kasd gubergren, no sea takimata sanctus est Lorem ipsum dolor sit amet. Lorem ipsum dolor sit amet, consetetur sadipscing elitr, sed diam nonumy eirmod tempor invidunt ut labore et dolore magna aliquyam erat, sed diam voluptua. At vero eos et accusam et justo duo dolores et ea rebum. Stet clita kasd gubergren, no sea takimata sanctus est Lorem ipsum dolor sit amet.
Lorem ipsum dolor sit amet, consetetur sadipscing elitr, sed diam nonumy eirmod tempor invidunt ut labore et dolore magna aliquyam erat, sed diam voluptua. At vero eos et accusam et justo duo dolores et ea rebum. Stet clita kasd gubergren, no sea takimata sanctus est Lorem ipsum dolor sit amet. Lorem ipsum dolor sit amet, consetetur sadipscing elitr, sed diam nonumy eirmod tempor invidunt ut labore et dolore magna aliquyam erat, sed diam voluptua. At vero eos et accusam et justo duo dolores et ea rebum. Stet clita kasd gubergren, no sea takimata sanctus est Lorem ipsum dolor sit amet.
Lorem ipsum dolor sit amet, consetetur sadipscing elitr, sed diam nonumy eirmod tempor invidunt ut labore et dolore magna aliquyam erat, sed diam voluptua. At vero eos et accusam et justo duo dolores et ea rebum. Stet clita kasd gubergren, no sea takimata sanctus est Lorem ipsum dolor sit amet. Lorem ipsum dolor sit amet, consetetur sadipscing elitr, sed diam nonumy eirmod tempor invidunt ut labore et dolore magna aliquyam erat, sed diam voluptua. At vero eos et accusam et justo duo dolores et ea rebum. Stet clita kasd gubergren, no sea takimata sanctus est Lorem ipsum dolor sit amet.
Lorem ipsum dolor sit amet, consetetur sadipscing elitr, sed diam nonumy eirmod tempor invidunt ut labore et dolore magna aliquyam erat, sed diam voluptua. At vero eos et accusam et justo duo dolores et ea rebum. Stet clita kasd gubergren, no sea takimata sanctus est Lorem ipsum dolor sit amet. Lorem ipsum dolor sit amet, consetetur sadipscing elitr, sed diam nonumy eirmod tempor invidunt ut labore et dolore magna aliquyam erat, sed diam voluptua. At vero eos et accusam et justo duo dolores et ea rebum. Stet clita kasd gubergren, no sea takimata sanctus est Lorem ipsum dolor sit amet.
Hier steht der Text, der immer angezeigt wird.
Hier steht der Text der nur sichtbar ist wenn man mehr erfahren anklickt.
Lorem ipsum dolor sit amet, consetetur sadipscing elitr, sed diam nonumy eirmod tempor invidunt ut labore et dolore magna aliquyam erat, sed diam voluptua. At vero eos et accusam et justo duo dolores et ea rebum. Stet clita kasd gubergren, no sea takimata sanctus est Lorem ipsum dolor sit amet. Lorem ipsum dolor sit amet, consetetur sadipscing elitr, sed diam nonumy eirmod tempor invidunt ut labore et dolore magna aliquyam erat, sed diam voluptua. At vero eos et accusam et justo duo dolores et ea rebum. Stet clita kasd gubergren, no sea takimata sanctus est Lorem ipsum dolor sit amet.
Lorem ipsum dolor sit amet, consetetur sadipscing elitr, sed diam nonumy eirmod tempor invidunt ut labore et dolore magna aliquyam erat, sed diam voluptua. At vero eos et accusam et justo duo dolores et ea rebum. Stet clita kasd gubergren, no sea takimata sanctus est Lorem ipsum dolor sit amet. Lorem ipsum dolor sit amet, consetetur sadipscing elitr, sed diam nonumy eirmod tempor invidunt ut labore et dolore magna aliquyam erat, sed diam voluptua. At vero eos et accusam et justo duo dolores et ea rebum. Stet clita kasd gubergren, no sea takimata sanctus est Lorem ipsum dolor sit amet.
Lorem ipsum dolor sit amet, consetetur sadipscing elitr, sed diam nonumy eirmod tempor invidunt ut labore et dolore magna aliquyam erat, sed diam voluptua. At vero eos et accusam et justo duo dolores et ea rebum. Stet clita kasd gubergren, no sea takimata sanctus est Lorem ipsum dolor sit amet. Lorem ipsum dolor sit amet, consetetur sadipscing elitr, sed diam nonumy eirmod tempor invidunt ut labore et dolore magna aliquyam erat, sed diam voluptua. At vero eos et accusam et justo duo dolores et ea rebum. Stet clita kasd gubergren, no sea takimata sanctus est Lorem ipsum dolor sit amet.
Lorem ipsum dolor sit amet, consetetur sadipscing elitr, sed diam nonumy eirmod tempor invidunt ut labore et dolore magna aliquyam erat, sed diam voluptua. At vero eos et accusam et justo duo dolores et ea rebum. Stet clita kasd gubergren, no sea takimata sanctus est Lorem ipsum dolor sit amet. Lorem ipsum dolor sit amet, consetetur sadipscing elitr, sed diam nonumy eirmod tempor invidunt ut labore et dolore magna aliquyam erat, sed diam voluptua. At vero eos et accusam et justo duo dolores et ea rebum. Stet clita kasd gubergren, no sea takimata sanctus est Lorem ipsum dolor sit amet.
| << | Okt. 2015 | >> | ||||
| M | D | M | D | F | S | S |
| 28 | 29 | 30 | 1 | 2 | 3 | 4 |
| 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 |
| 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 |
| 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 |
| 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 | 1 |
| << | Okt. 2015 | >> | ||||
| M | D | M | D | F | S | S |
| 28 | 29 | 30 | 1 | 2 | 3 | 4 |
| 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 |
| 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 |
| 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 |
| 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 | 1 |
Diese Webseite verwendet Google Maps. Um hier die Google Maps Karte zu sehen, stimmen Sie bitte zu, dass diese vom Google-Server geladen wird. Ggf. werden hierbei auch personenbezogene Daten an Google übermittelt.
Weitere Informationen finden Sie hier.